Умерова Лейла Юз йыллыкъ фоторесимлер

Юз йыллыкъ фоторесимлер

Умерова Лейла (Бахчисарайдаки Верхоречье кою мектебининъ 6 сыныф талебеси)

Кечкен йылы, язда бизим къорантамыз ялы бонда кичкене бир къавеханечик ачкъан эди. Мен яз татилинде бу къавеханеде аилемизге ярдым этем. Анам, лезетли, къокъулы къырымтатар клавесини пиширсе, мен исе кельген муштерелерге он даркъатам. Бизим къавеханемизде сийрек-сепелек эсли башлы бир къадын кирип башлады. Бу къадын анамнынъ лезетли клавесини бегенгени себебинден бизден якъынджа танышмагъа истеди. Биз къырымтатарлары олгьаныны бильген сонъ о къуванды ве онынъ тамырларында да къырымтатар къаны барлыгьыны бильдирди. Аилем Москвадан кельген бу муляйим къадындан достлашты.

Бу йол Москвалы къадын кенеде Къырымгьа раатланмагьа кельди. Къавеханеге киргенинен о, кулюмсиреп манъа насылдыр фотосуретлер узатгы ве бу фотолар онъа пек къыйметли олгьаныны бильдирди. Мен, юз йол эвельси чыкъарылгъан открытка шекилиндеки фотоларны корип, айретте къалдым.

Бу суретлер къырымтатарларнынъ аятыны ве медениетини акс эте эди. Юз йыл эвельси Къырымда чыкъарылгъан открытка шекилиндеки фотолар чишит ерлерден кельген инсанлар бойле фотосуретлернинъ усьтюнде мектюплер язып, почта вастасынен чешит ерлерге еллай эдилер. Айны шу фотолар Къырымдан Москвагъа елланылгъан. Меракълысы шу ки, юз йыл кечкен сонъ, бу фотооткрыткалар кене де Къырымгьа къайтып кельдилер

Фотода къартбаба ве торун миллий къалпакъларда, аякъларында териден тикильген чарыкълар, аркъаларында исе бир къуджакъ одун багьы. Олар дагьдан одун кесип кельгенлери ачыкъ айдын корюне.

Даа бир фотода Алупкалы мейвасатыджы Мустафа Чауш тасвирлене. О, заваллынынъ бутюн кунь мейва сатып   ерулгьаныны ве скемлерде отурып юкъугъа далгьаныны коремиз. Башында къырмызы ренкли турк къалпагьы, устюнде шалвар ве беяз кольмек, белинде къырмызы бельбагьы. Янында исе эки сепет, ичинде чешит тюрлю мейвалар.

Фотоларнынъ арасында даа эки фото озюне джельп эте. Экисинде де Эски Къырым чешмелери тасвирлене. Эвельси Къырымда эр койнинъ озь чешмеси олгьан ве инсанлар чешмелерге дикъкъат айырып оларны абаданлаштырып темизликте туткъанлар. Чешмелерни къурмагъа махсус усталар давет олуна эди. Усталар ишини екюнлеген сонь, адет узре чешменинъ усьтюнде ясалгъан йылы ойыла эди.

Халкъымыз Къырымдан сюргюн этильген сонъ, чешмелернинъ чокъусы ер юзюнден ёкъсан этильген. Миллетимиз озь Ватанына авдет олунгъан сонъ,  чешмелерни ве медениетимизден багьлы олгьан эбедилерни янъыдан тиклеп башлады.

Бу фотосуретлерини козь этер экеним тюшюнджелерим эски заманларгьа далмакъта, чюнки олар халкымызнынъ кечмишини, медениетини ве тарихыны хатырлата.